Regelmatig krijgen we de vraag wat BCT doet met Common Ground en de bijhorende “zaakgericht werken API’s”. Een heleboel is dan ons antwoord en we nemen je graag mee in een van deze activiteiten.
Op 2 en 3 juli organiseerde VNG Realisatie de lab-sessie zaakgericht werken API’s. Dit 3e API-lab is bijzonder omdat we vlak voor de publicatie staan van de release candidate (RC) van de API’s. Dat betekent dat wij als leveranciers kunnen werken met een set API’s die volwassenheid naderen voor het inbouwen in applicaties.
Laurens van der Blom – BCT software architect en Eddy Beckers – BCT software engineer, tijdens de laatste API LAB sessie bij VNG Realisatie.
BCT is vanaf het eerste moment betrokken bij deze ontwikkeling en volgt sessies als deze vanuit diverse disciplines.
“Het is van groot belang om als grote speler in deze ontwikkelingen intensief betrokken te zijn. De ontwikkelingen moeten niet alleen vertaald kunnen worden in architectuur en presentaties maar uiteindelijk ook in software”
Guus Creuwels - Manager development
Wat was Common Ground ook alweer?
Common Ground is het idee om naast de bestaande gemeentelijke ICT-infrastructuur een nieuwe, moderne ICT-infrastructuur te bouwen voor de uitwisseling van gegevens binnen en tussen gemeenten. Met Common Ground kunnen gemeenten hun dienstverlening en bedrijfsvoering ingrijpend vernieuwen vanuit de basis: de gegevenslaag.
In de huidige gemeentelijke ICT-infrastructuur is data als het ware in ‘silo’s’ per beleidsdomein opgesloten. Gemeenten ontsluiten die gegevens via koppelingen, die complex en kwetsbaar zijn. Ze kopiëren veelal gegevens naar de eigen omgeving. Terwijl het beter zou zijn om gegevens eenmalig op te slaan en meervoudig te gebruiken.
Met Common Ground komt dat principe binnen handbereik. Common Ground is een gedistribueerd model waarin data en applicaties van elkaar gescheiden zijn. Data wordt ontsloten via API’s. Zo’n API of application programming interface is een klein stukje software dat speciaal bedoeld is om gegevens te ontsluiten.
Samenwerken
Zo’n ingrijpende hervorming vraagt om een goede (én langdurige) samenwerking tussen gemeenten, ketenpartners en leveranciers. Zodat we met elkaar de volgende zaken kunnen realiseren:
- We maken gegevens uniform
- We halen gegevens op met zogenoemde API’s
- We werken met één gemeenschappelijke integratie laag
- Data blijft in de bron
Goed om te weten: Common Ground bouwt zelf geen applicaties, maar faciliteert gemeenten en marktpartijen die toepassingen willen ontwikkelen volgens de Common Ground-principes. En dat is waar de lab-sessie zaakgericht werken API’s voor bedoeld is.
Het grote voordeel van dit model, dat is geïnspireerd op de Estlandse X-road, is dat het niet alleen goedkoper is, maar ook bijvoorbeeld meer ruimte biedt om sneller en gemakkelijker te innoveren. Common Ground maakt tevens gemeenten minder afhankelijk van hun vaste leveranciers en geeft burgers en ondernemers meer en beter inzicht in de wijze waarop met hun gegevens wordt omgegaan.
Common Ground en Liber
Organisatie- en bedrijfsmodellen zullen steeds vaker onderhevig zijn aan ‘plotselinge’ toetreders met agressieve of zelfs ontwrichtende, op internet gebaseerde modellen en nieuwe engagement-methoden. BCT vindt dan ook dat deze technologieën gebruikt moeten worden om lokale platformen te creëren.
Lokale platformen die rekening houden met de maatschappij, wet- en regelgeving en de cultuur in een regio. Door gebruik te maken van informatienetwerken kunnen maatschappelijke instellingen evolueren naar lokale platformen die samen een veilige digitale maatschappij creëren waarbij het individu zich veilig voelt en centraal staat.
Het Liber informatieplatform heeft hier in een vroeg stadium al rekening mee gehouden (bijvoorbeeld in het design) en voorziet in de basis al in dit gedachtengoed.
Standaarden
Door gebruik te maken van standaarden wordt de uitwisselbaarheid van systemen en ook softwarecomponenten aanzienlijk vergroot en kan informatie ook volgens een vast stramien verwerkt en bewaard worden, oftewel conform gestandaardiseerde informatiemodellen. Dit impliceert dan ook het gebruik van standaard koppelvlakken om deze informatie te kunnen opvragen en vastleggen.
In dit geval betreft het de nieuwste ZGW API’s die gebaseerd worden op de nieuwste informatiemodellen, op z’n beurt gebaseerd op GEMMA 2.0. Dit zijn: RGBZ 2.0, ImZTC 2.2 en RSGB 3.0. In de informatie architectuur en applicatie architectuur van GEMMA 2.0 worden er een aantal referentiecomponenten benoemd die een rol spelen voor bepaalde doelgroepen in de Nederlandse gemeentelijke markt. Elke referentiecomponent is onafhankelijk. Dit sluit aan op de gedachtengoed van een microservices architectuur.
ZGW API
Hiermee is de brug naar ZGW API’s ook geslagen, omdat deze eveneens gebaseerd is op microservices. Dit zijn onafhankelijke services met hun eigen API en een eigen dataopslag, waarbij ze middels webservice technologie op een hoger niveau (orkestratie en choreografie) met elkaar verbonden worden. Dit is een architectuur die BCT ook toepast in Liber. Zo is elke referentiecomponent dus een microservice. BCT heeft momenteel onder andere de volgende microservices gedefinieerd voor Liber op basis van GEMMA 2.0 en ZGW API:
- Autorisatiecomponent
- Zaaktypecataloguscomponent
- Zaakregistratiecomponent
- Documentregistratiecomponent
- Documentcreatiecomponent
- Notificatie(routering)component
- Relatiebeheercomponent
- Besluitregistratiecomponent
- Referentielijstencomponent
- Archiefregistratiecomponent
BCT levert tevens een archiefbeheercomponent met Corsa.
Groeipact Common Ground
Om de visie van Common Ground te realiseren moeten gemeenten, ketenpartners en leveranciers samen optrekken, zoals bijvoorbeeld bij de lab-sessie zaakgericht werken API’s. In het groeipact spreken de deelnemende partijen af dat ze die samenwerking aangaan. En ook: hoe ze die samenwerking gaan vormgeven. BCT omarmt deze groeipact en doorloopt momenteel het ondertekenproces.
Met welke afspraken stemmen de partijen in?
De deelnemers van het groeipact spreken af om:
- met elkaar te werken aan de realisatie van de uitgangspunten en de afspraken van Common Ground, binnen de wettelijke kaders;
- nieuwe partijen met een aantoonbaar belang onbeperkt bij het groeipact te laten aansluiten, als zij dat willen;
- de eigen personele kosten voor deelname aan het groeipact te betalen;
- samen strategische tafels te organiseren, waar partijen overleggen over onderwerpen die belangrijk zijn voor het realiseren van de Common Ground-visie. Denk daarbij aan een roadmap, transitiestrategie en samenwerkingsvormen.
De marktpartijen spreken de intentie uit om:
- De basisgedachte en afspraken toe te passen op de voor gemeenten en ketenpartners te ontwikkelen applicaties.
- Bestaande applicaties op basis van de transitiestrategie en de afwegingen daarin aanpassen aan de basisgedachte en afspraken.
De gemeenten spreken de intentie uit om:
- De basisgedachte en afspraken als verplichte eis te hanteren bij het inkopen of laten ontwikkelen van nieuwe applicaties.
- Vanuit de gedachte een keer bedenken, 355 keer toepassen samen te werken met andere gemeenten bij het realiseren van de basisgedachte en afspraken.
- Hun bestaande applicaties aan te laten passen aan de basisgedachte en afspraken. En daarvoor, binnen de bestaande wet- en regelgeving en de afspraken in lopende contracten, afspraken te maken met de marktpartijen.
